We wtorek 14 listopada b.r. w World Trade Center Poznań odbyło się dwugodzinne spotkanie wielkopolskich przedsiębiorców i ich doradców z Panem Pawłem Gruzą, Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Finansów. Na prośbę przedsiębiorców spotkanie to zorganizował Bartłomiej Wróblewski – poseł na Sejm RP.
    Na wstępie min. Gruza przedstawił priorytety w działaniu resortu finansów w sferze „uszczelnienia” systemu podatku VAT:
1) wprowadzenie Centralnego Rejestru Faktur – na bazie danych z Jednolitych Plików Kontrolnych (JPK), co pozwoli na wirtualne „krzyżowe” kontrolowanie faktur, pozwalających odbiorcy na odliczenie VAT, a wystawcy zobowiązującego do rozliczenia VAT należnego;
2) wprowadzenie systemu STIR (przewidzianego w przyjętym 26.09.2017 r. przez rząd projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych), pozwalającego na dyskretne przyglądanie się przez służby MF przepływom finansowym; jak podkreślił minister, obowiązki w tym zakresie będą obciążały tylko sektor bankowy i aparat skarbowy;
3) wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności (split payment), gdyż prace na szczeblu UE dot. definitywnego systemu VAT potrwają jeszcze wiele lat;
4) uporządkowanie kwestii rozliczeń VAT i cła w zakresie e-commerce, gdyż konwencje pocztowe przewidujące brak obciążeń dla tzw. przesyłek małej wartości są wykorzystywane do masowego sprowadzania z Azji towarów znacznej wartości (np. telefony komórkowe, laptopy) bez płacenia VAT i cła, co narusza konkurencję na polskim rynku;
5) wprowadzenie przy sprzedaży detalicznej obowiązku stosowania kas fiskalnych on-line, przekazujących dane do sytemu skarbowego w czasie rzeczywistym bądź zbliżonym do rzeczywistego.
      W zakresie podatków dochodowych:
1) zahamowanie drenażu (erozji bazy opodatkowania) z wykorzystywaniem międzynarodowych struktur optymalizacyjnych;
2) wprowadzenie powszechnej ulgi inwestycyjnej („wakacje podatkowe” charakterystyczne dla Specjalnych Stref Ekonomicznych mają być rozciągnięte na cały kraj), co umożliwi wszystkim podatnikom korzystanie z ulg proporcjonalnych do ich możliwości inwestycyjnych;
3) ulga innowacyjna.
Minister zasygnalizował, że prace nad nowymi ustawami o podatkach dochodowych (wg nowej filozofii tworzenia prawa – od ogółu, czyli idei, do szczegółu) są przewidziane na przyszły rok.

    W drugiej części spotkania Minister odpowiadał na pytania uczestników spotkania.
1) czy split payment w VAT (podzielona płatność) będzie obowiązkowy? – na razie nie, choć niektóre branże się tego domagają (np. w dalszej części spotkania taki był postulat przedstawiciela branży producentów elektroniki (hardware);
2) na apel o redukcję „garbu administracyjnego” – daleko idąca deregulacja jest mało realna, ale obowiązki administracyjne winny służyć ochronie rynku lokalnego przed ekspansją zagraniczną; po uszczelnieniu systemu przewiduje się eliminowanie nadmiernej regulacji;
3) na postulat, aby podatnicy mogli kwoty z kont przeznaczonych na VAT w ramach split payment wykorzystać do regulowania zobowiązań w zakresie CIT i ZUS, bo inaczej podatnicy będą mieli problemy z płynnością – nikt tak jeszcze nie robi; to by zaburzyło prostotę systemu (środki z VAT przeznaczone tylko na regulowanie VAT); być może takie rozwiązanie będzie wprowadzone później (również w zakresie akcyzy); rząd pracuje z państwowym bankiem nad systemem kredytowania doradztwa dla podatników w zakresie poprawy cash flow, bo chodzi przecież o krótki okres między terminem zapłaty ZUS i VAT; rozważane jest też udzielenie skonta z tytułu przedpłacania VAT;
4) na tezę, że JPK czy split payment dla samozatrudnionych i mikroprzedsiębiorców może być „gwoździem do trumny” – przecież jest wysoki limit zwolnienia od VAT – 200.000 zł; kto chce odliczać VAT naliczony, musi sobie poradzić z zapłatą należnego; MF chce udostępnić darmowy software do prowadzenia rejestrów VAT, podobnie deklarują duzi wytwórcy oprogramowania;
5) czy będzie opodatkowanie wkładów pieniężnych na kapitał, jak właśnie donosi prasa? – nie, to jest błędna interpretacja uchwalonych przepisów;
6) czy rząd będzie interweniować wobec zwiększenia się luki na rynku pracy i presji płacowej, co prowadzi do zwiększenia kosztów przy braku poprawy wydajności pracy, a w konsekwencji do zmniejszenia CIT?– to nieszczęśliwy efekt emigracji Polaków; płace są niskie względem PKB; należy rozważać alokację pracowników pomiędzy zawodami/branżami, automatyzację produkcji i usług, sprowadzanie Ukraińców; prawo podatkowe nie jest dobrym narzędziem do poprawiania sytuacji na rynku pracy;
7) spółki Skarbu Państwa (np. KGHM, spółki górnicze) i samorządy wymagają od dostawców ustalenia terminów płatności 60 – 120 dni, degradując tym małe i średnie firmy – rząd ma tę kwestię na liście zadań; analizuje zatory płatnicze na rynku i rozważa, jakie mechanizmy mogą przynieść poprawę; wiąże się to z dużą komplikacją systemu; rozważają m.in. wprowadzenie wymaganego współczynnika przetrzymywania gotówki i penalizowanie przeciągania terminu płatności;
8) na postulat skrócenia terminu zwrotu VAT dla małych przedsiębiorców, mających problemy płynnościowe (20% akcji kredytowej jest nastawione na sfinansowanie podatków) bądź przeznaczenie VAT ze specjalnych kont przy split payment na zabezpieczenie akcji kredytowej – przyspieszono realny zwrot VAT (obecnie średnio 42 dni); suma „nawisu” stale maleje; przy split payment eksporterzy dostaną zwrot szybciej – z automatu 25 dni; 60 dni to okres maksymalny, realnie będzie szybciej;
9) jak przy uldze innowacyjnej skarbowcy będą weryfikowali to, że koszt zatrudnienia inżyniera robotyka to inwestycja innowacyjna? – są szkolenia urzędników US w tym zakresie; były nadużycia – profesorowie politechnik potwierdzali, że np. wprowadzenie nowej wersji OWRD-a jest innowacją, więc to rodziło podejście profiskalne urzędników;
10) czy umarła idea zastąpienia innych podatków podatkiem przychodowym, forsowana np. przez Roberta Gwiazdowskiego? – podatek przychodowy to zły pomysł; łatwo go obejść przez konsolidację pionową czy struktury komisowe; przy unijnym wymogu braku barier celnych to preferowałoby import kosztem eksportu;
11) czy oprócz podzielonych płatności podatnicy będą mieli inny mechanizm weryfikacji kontrahentów oraz czy będą ułatwienia proceduralne dla „sprawdzonych” podatników? – będzie aktywna lista podatników czynnych VAT i „koszerne” konta na VAT – jak w Czechach; nie myśli się o przywilejach dla „sprawdzonych” podatników, bo certyfikat „uczciwego podatnika” najłatwiej jest uzyskać oszustom; normalny przedsiębiorca zwykle popełnia jakieś błędy; MF pracuje nad tym, ale jest bardzo ostrożne;
12) czy nie można ustawowo ustalić ogólnie obowiązującego krótkiego terminu zapłaty zobowiązań handlowych (np. w Kanadzie było 7 dni, teraz jest 14) i ścigać dłużników z mocy prawa, bo obecnie wierzyciel ponosi podwójny koszt: nie dostał należności i musi wyłożyć pieniądze na dochodzenie zapłaty? – rząd pracuje nad odwróceniem ciężaru dochodzenia zapłaty;
13) jak będzie wyglądało wprowadzenie obowiązków przesyłania danych do Centralnego Rejestru Faktur? – rejestr powstanie na bazie danych z JPK; w pierwszym etapie wymagane będzie zrzucanie danych z faktur w okresach miesięcznych, w ograniczonym zakresie; będą zachęty do zrzutu pełnych danych w krótszych okresach;
14) czy faktycznie będzie obowiązek raportowania przez profesjonalnych doradców konstrukcji optymalizacyjnych ?– to unijny komisarz Moskovici zaproponował, żeby doradcy mieli taki obowiązek, a gdyby go nie zrealizowali – powinni raportować sami podatnicy; rząd zapytał samorząd doradców podatkowych o relację takiego obowiązku do obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej; rząd chciałby, aby doradcy też mieli obowiązki w zakresie prawidłowości rozliczeń, które firmują;
15) gdzie jest granica pomiędzy optymalizacją agresywną, o której mówi MF, a optymalizacją dopuszczalną?– agresywna to taka, w której korzyści podatkowe przeważają nad korzyściami biznesowymi; wskazówką są ostrzeżenia, wydawane przez MF.

Notatkę ze spotkania sporządził Pan Grzegorz Maślanko.